28 Σεπ Πως προσδιορίζονται τα ζητήματα στα ζευγάρια
Μια από τις δυσκολότερες προκλήσεις για τα ζευγάρια είναι να αναστρέψουν την ιδέα πως ένας από τους δυο έχει «το πρόβλημα» ακριβώς σαν τις οικογένειες που συνήθως χρησιμοποιούν το ένα απ’ τα παιδιά τους σαν εξιλαστήριο θύμα, οι περισσότεροι γάμοι συντηρούν το μύθο πως ο ένας σύζυγος έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη για τις δυσκολίες του ζευγαριού. Σε μια οικογένεια όπου η σύζυγος είχε πέσει σε μεγάλη κατάθλιψη όταν άρχισαν θεραπεία, ο σύζυγος, με ανεπαίσθητο τρόπο, είχε συμμαχήσει με τα τέσσερα παιδιά τους και είχαν όλοι αποφασίσει ότι η μητέρα ήταν «ανυπόφορη». Αποδείχτηκε όμως πως ο πραγματικός στόχος της οργής του συζύγου ήταν η μητέρα του, η σύζυγός του όμως πέρασε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές για να μπορέσει να βγει απ’ το ρόλο του προβληματικού ατόμου της οικογένειας.
Πολλά αγόρια καθώς μεγάλωναν αισθάνονταν τον αντίκτυπο του θυμού της μητέρας τους εναντίον του πατέρα τους, και, όπως τα περισσότερα παιδιά, έβγαζαν το συμπέρασμα πως έφταιγαν αυτά για τη δυστυχία της μητέρας τους. Όταν αυτά τα παιδιά γίνουν ενήλικες και τους πλησιάσει η σύζυγός τους με τη δική της οργή κι απογοήτευση, είναι ήδη έτοιμοι να καταλάβουν ότι το φταίξιμο είναι δικό τους κι έτσι αμέσως αποσύρονται απ’ αυτό που αισθάνονται σαν ενέδρα. Υπεύθυνος για την απροθυμία πολλών αντρών να ακολουθήσουν μια θεραπεία είναι ο φόβος ότι θα αποδειχτεί πως αυτοί είναι «το πραγματικό πρόβλημα».
Αν και είναι δύσκολο να γίνει, κάθε ζευγάρι που μπαίνει στη διαδικασία της αλλαγής πρέπει να δεσμευτεί με απόλυτο τρόπο να εκτιμά τις δυσκολίες του ως «προβλήματα συστημάτων». Για παράδειγμα, στο υπερλειτουργικό-υπολειτουργικό πρότυπο δεν πρέπει να λέμε: αυτή είναι εξουσιαστική απέναντι του, επειδή έτσι κατονομάζουμε τη σύζυγο ως αιτία των συγκρούσεών τους. Αντί γι’ αυτό, πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι ο καθένας μας παίζει το ρόλο για τον οποίο μας εκπαίδευσε η οικογένεια των παιδικών μας χρόνων και ότι η δυναμική των ρόλων μας καθορίζει το αποτέλεσμα.
Στα αρχικά στάδια της δουλειάς πάνω στα προβλήματά μας, η αντικειμενική, ορθολογιστική προσέγγιση ίσως μας βοηθήσει να αποφεύγουμε να ρίχνουμε το φταίξιμο στον άλλον και να τον βρίζουμε. Πρέπει ν’ αναγνωρίσουμε πως μαζί δημιουργήσαμε αυτά τα πρότυπα, πως αυτό το κάναμε έτσι επειδή αυτά μάς είναι οικεία, κι επειδή είχαμε την ανάγκη να εξωτερικεύσουμε τις συγκρούσεις που μεταφέραμε από την παιδική ηλικία μας. Είναι ανάγκη να δούμε την προέλευση της δικής μας θέσης στο γάμο. Και είναι ανάγκη ν’ αναλάβουμε την αμοιβαία δέσμευση ότι θ’ αλλάξουμε αυτές τις επαναλαμβανόμενες αλληλεπιδράσεις.