Θυμός: Αιτίες και τρόποι αντιμετώπισης

Θυμός: Αιτίες και τρόποι αντιμετώπισης

Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό και ειλικρινές συναίσθημα με διακυμάνσεις στην ένταση ή στον τρόπο εκτόνωσης του. Σφιγμένα χείλη και σώμα, ένταση στο βλέμμα, κλάμα, φωνές και αύξηση καρδιακών παλμών, είναι μερικές μόνο από τις πιο κοινές εκφράσεις του.

Πότε όμως πρόκειται για ένα κοινό συναίσθημα και πότε αποτελεί τη κορυφή του παγόβουνου για άλλα βαθύτερα προβλήματα;

 

Οι πιο συνηθισμένες αιτίες εκδήλωσης του θυμού

Μερικές από τις πιο συχνές αιτίες εκδήλωσης του θυμού είναι το αίσθημα της αδικίας, της υπονόμευσης της προσωπικότητας καθώς προσωπικά και εργασιακά προβλήματα. Δεν είναι όμως λίγες οι φορές που πίσω από το θυμό υποβόσκουν βαθύτερες αιτίες όπως κακοποιητικές συμπεριφορές, τραύματα του παρελθόντος, πένθος ή κάποια υφιστάμενη ψυχική δυσλειτουργία.

 

thimos_aities_kai_antimetopisi

Πρέπει να απελευθερώνεται ο θυμός;

Κάποιοι επιλέγουν να τον εκφράζουν ενώ για κάποιους είναι συνηθισμένο να τον καταπιέζουν είτε λόγω πεποιθήσεων είτε γιατί φοβούνται να εμπλακούν σε αντιπαράθεση, μια αντίδραση όμως που υποδεικνύει έλλειψη αυτοπεποίθησης. Ότι όμως δεν εκδηλώνεται εξωτερικά, επεξεργάζεται εσωτερικά από το σώμα και εξωτερικεύεται με την εμφάνιση μιας πιθανής δυσλειτουργίας ή ασθένειας. Παράλληλα, λόγω της μη εκδήλωσης του θυμού, το άτομο παραμένει εγκλωβισμένο σε αυτό το συναίσθημα, το οποίο επαναλαμβάνεται συνεχώς και γιγαντώνεται.

 

Πότε αντιμετωπίζουμε πρόβλημα διαχείρισης θυμού;

Όταν η εκδήλωση θυμού ξεπερνάει τα φυσιολογικά, αποδεκτά όρια και οδηγείται σε ακραίες και επικίνδυνες συμπεριφορές, οι οποίες επαναλαμβάνονται, τότε συνήθως αναφερόμαστε σε προβλήματα διαχείρισης θυμού, η αντιμετώπιση των οποίων ίσως απαιτεί την συμβολή εξειδικευμένου θεραπευτή.

 

Αντιδράσεις που υποδηλώνουν πρόβλημα διαχείρισης θυμού

  • Άσκηση σωματικής ή λεκτικής βίας, βανδαλισμός χώρου.
  • Έντονη και βίαιη αντίδραση ακόμα και για γεγονότα ασήμαντα ή ανούσια.
  • Δυσκολία επαναφοράς του ατόμου στην αρχική ήρεμη κατάσταση.
  • Συνεχείς διενέξεις με το οικογενειακό, φιλικό ή εργασιακό περιβάλλον.
  • Εμμονή στις προσωπικές απόψεις και αδυναμία διατήρησης ήρεμου κλίματος κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
  • Έντονη επιθετικότητα που μπορεί να οδηγήσει σε κακοποιητικές συμπεριφορές και αυτοτραυματισμούς.

 

thimos_kai_tropoi_antimetopisis

Συμπεριφορές που εντείνουν το πρόβλημα

Οι πεποιθήσεις και τα βιώματα, που έχουμε αποκτήσει κατά την διάρκεια της ζωής μας, διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας, οι εκφράσεις της οποίας κάποιες φορές μπορεί να εντείνουν το πρόβλημα της διαχείρισης θυμού. Η έντονη εμμονή σε προσωπικές απόψεις χωρίς διάθεση περαιτέρω συζήτησης, η μη ανάληψη της προσωπικής ευθύνης και η συσσώρευση προηγούμενων άλυτων προβλημάτων μπορεί να οδηγήσουν σε έντονες εκδηλώσεις θυμού. Πολλές φορές επίσης, ο θυμός μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα κατάθλιψης  ή άλλων προϋπάρχουσων καταστάσεων ψυχικής υγείας

 

Τα τρία στάδια του θυμού

Η φυσιολογική έκφραση του θυμού συνήθως διέρχεται από τρία στάδια μέχρι την εκτόνωση του. Το πρώτο στάδιο είναι της έκφρασης στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι συνηθισμένες αντιδράσεις που έχουν προαναφερθεί. Στο επόμενο στάδιο, το άτομο προσπαθεί να ηρεμήσει, να καταστείλει το συναίσθημα του θυμού και να επικεντρωθεί σε άλλα πιο θετικά γεγονότα. Και τέλος επέρχεται το στάδιο της ηρεμίας, όπου το άτομο μπορεί πλέον να ελέγχει πλήρως τις αντιδράσεις του ενώ σταδιακά επέρχεται και ηρεμία στο σώμα.

 

Τρόποι διαχείρισης του θυμού

Με την εφαρμογή μερικών απλών τεχνικών μπορούμε να απεγκλωβιστούμε από τις ανεξέλεγκτες εκφράσεις θυμού και να περάσουμε πιο γρήγορα στο στάδιο της καταστολής του.

  • Αποχώρηση από τη συζήτηση μόλις νιώσουμε ότι σε λίγο δεν θα μπορέσουμε να ελέγξουμε τις αντιδράσεις μας.
  • Βαθιές ανάσες ή ένας σύντομος περίπατος θα βοηθήσει το σώμα μας να επανέλθει στην αρχική, ήρεμη κατάσταση του.
  • Αποφεύγουμε να ανακαλούμε γεγονότα του παρελθόντος που πιθανόν να εντείνουν την υπάρχουσα κατάσταση.
  • Παρατηρούμε την συμπεριφορά μας. Τι είναι αυτό που μας θυμώνει περισσότερο, πότε οι αντιδράσεις μας είναι εντονότερες, θυμώνουμε αρκετά και συχνά;

Όταν ο θυμός είναι ανεξέλεγκτος και έχει έντονο αντίκτυπο στις διαπροσωπικές σχέσεις του ατόμου, οδηγώντας το σταδιακά στην απομόνωση ή στην υιοθέτηση εθιστικών συμπεριφορών, τότε είναι απαραίτητη η παρέμβαση ενός εξειδικευμένου ψυχοθεραπευτή που θα βοηθήσει το άτομο να αντιληφθεί τα βαθύτερα αίτια του θυμού και κατά συνέπεια να συμβάλει στη διαχείρισή του.

 

Για οποιοδήποτε θέμα, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου εδώ.